آشنایی با تاریخچه پیدایش بورس در ایران و جهان
فهرست مطالب
بنظرتان چه چیزی سرمایهگذاران را به سمت بازار بورس میکشاند؟
من، فردین ترکفر، در این مقاله آموزنده و تاریخی، میخواهم شما را در دریای پرتلاطم بازارهای مالی همراهی کنم تا با آگاهی و آمادگی بیشتری در این مسیر پیش بروید.
“بورس” کلمهای که شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما پرده از دنیایی پیچیده و هیجانانگیز برمیدارد که میتواند هم فرصتها و هم چالشهای بزرگی را برای سرمایهگذاران به ارمغان آورد. در این مقاله، به بررسی عمیقتر تاریخچه پیدایش بورس در ایران و جهان خواهیم پرداخت. به عنوان مشاور سرمایهگذاری، من تجربیات شخصی خودم را با شما به اشتراک میگذارم و به شما نشان میدهم که چگونه این مفهوم، در طول تاریخ، بر اقتصاد جهانی تأثیر گذاشته است.
یاد خواهیم گرفت که چگونه معاملهگران و سرمایهگذاران، از دوران بازرگانان در بروژ تا مدرنترین تالارهای بورس امروزی، فرصتهایی را برای افزایش داراییهای خود مییابند. از تجربه شخصی خودم در مشاوره صندوق سرمایهگذاری و فعالیت چندین ساله در بازار بورس، میتوانم اطمینان دهم که فهم دقیق این تاریخچه میتواند نقش کلیدی در موفقیت سرمایهگذاریهای شما بازی کند.
با هم، ما نه تنها در مورد گذشته بورس آموزش میبینیم، بلکه میآموزیم که چگونه میتوانیم از این دانش برای بهبود سرمایهگذاریهای خود در زمان حال و آینده استفاده کنیم.
ریشههای بورس: از بروژ تا مدرنیته
آیا تا به حال فکر کردهاید که اولین قدمها برای شکلگیری بازار بورس از کجا آغاز شد؟ اجازه دهید شما را با خود به شهر بروژ در قرون وسطی ببرم، جایی که اولین جرقههای تشکیل بازار بورس زده شد. در قلب بروژ، که یکی از مراکز تجاری پررونق آن دوران بود، بازرگانان و تجار در میدانی به نام “تربورس” گرد هم میآمدند. نام این میدان از خاندان “واندر بورس” گرفته شده بود که خانهشان محل دورهمی تجار بود. در این میدان، افراد نه تنها کالاهای خود را معامله میکردند بلکه در مورد قیمتها و بازارهای دیگر نیز گفتگو میکردند. این تبادل اطلاعات به شکلگیری اولین نظم و قواعد نانوشته در بازارهای مالی منجر شد.
از تجربه شخصی خودم میتوانم بگویم که درک این تحولات اولیه، چشمانداز بسیار خوبی برای فهم عملکرد بازارهای مدرن فراهم میآورد. به عنوان مثال، در ابتدای فعالیتم در بازار بورس، همیشه به یاد میآوردم که اصول و قوانین بازار، ریشه در تجمعات اولیهای دارد که در آنها تجار بر سر قیمتها و شرایط معاملات به توافق میرسیدند. این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که هر چیز بزرگی از یک ایده کوچک شروع میشود. در مورد بازار بورس، این ایده کوچک در یک میدان کوچک در بروژ شکل گرفت و امروز به یکی از بزرگترین و مهمترین ارکان اقتصادی جهان تبدیل شده است!
تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا
در سفر به گذشته، نخستین بورسها به صورت تالارهای باز که تجار و بازرگانان در آن معامله میکردند، شکل گرفت. به تدریج، این محیطهای باز به تالارهای مسقف و بزرگ تبدیل شدند که این امر نشاندهنده رسمیت یافتن فعالیتهای بورسی در جهان بود. تاریخ شروع به کار این تالارهای مسقف به عنوان نقطه آغازین رسمی فعالیت بورسها در دنیا شناخته میشود. شکلگیری شرکتهای سهامی به عنوان یک راهکار نوین برای کاهش ریسکهای تجاری و تقسیم سود و زیان بین سرمایهگذاران ظهور کرد.
برای فهم بهتر این موضوع، ابتدا باید به مفهوم شرکت سهامی و نقش آن در تجارت مدرن بپردازیم. بازرگانان همواره به دنبال روشهایی برای کاهش ریسکهای مالی خود بودهاند. یکی از مؤثرترین این روشها، ایجاد شراکتهای تجاری است که به آنها امکان میدهد تا زیانها و منافع را بین چند طرف تقسیم کنند.
نقش شرکتهای سهامی در توسعه بورسها
این رویکرد به مرور زمان منجر به پیدایش شرکتهای سهامی شد که در آنها سهامداران بر اساس سهم خود، در سود و زیان شرکت شریک میشوند. اولین شرکت سهامی جهان، شرکت “ماسکوی” نام داشت که در سال ۱۵۵۳ میلادی توسط گروهی از تجار در روسیه تأسیس شد و این مفهوم نوین سرمایهگذاری با استقبال گستردهای مواجه شد. این شرکتها با فراهم آوردن امکان سرمایهگذاری برای افراد عادی، زمینهساز توسعه بورسهای اوراق بهادار در سرتاسر جهان شدند.
به تدریج با گسترش تجارت و نیاز به سرمایههای بیشتر، نیاز به مکانهایی برای ارتباط بین سرمایهداران و متقاضیان سرمایه افزایش یافت. این امر منجر به شکلگیری بورسهای اوراق بهادار شد که در آنجا شرکتها میتوانستند سهام خود را به عموم عرضه کنند و سرمایهگذاران جدیدی را جذب کنند. این تحولات بنیادین، در قرن ۱۷ میلادی در شهر آمستردام هلند با تأسیس اولین بورس اوراق بهادار به اوج خود رسید و کمپانی هند شرقی به عنوان اولین شرکت، سهام خود را در آن عرضه کرد.
تکامل فعالیتهای بورسی در لندن و نیویورک
در اوایل قرن هجدهم، بورس لندن شکل گرفت و از قهوهخانههای پرجنبوجوش آن زمان به عرصهای برای معاملات رسمی تبدیل شد. تا سال ۱۷۷۳، فعالیتهای بورس با خرید یک ساختمان مستقل توسط معاملهگران وارد مرحلهای جدید شد و سرانجام در سوم مارس ۱۸۰۱، بورس لندن به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. این نهاد مالی به سرعت به یکی از مراکز اصلی تجارت جهانی تبدیل شد و نقش کلیدی در توسعه بازارهای مالی جهانی ایفا کرد.
شکلگیری بورس نیویورک
اما در نیویورک، رویدادی تاریخی در ۱۷ می ۱۷۹۲ رخ داد که بر تکامل بازارهای مالی تأثیری عمیق گذاشت. در آن روز، بیست و چهار کارگزار بازار سهام در خیابان وال استریت دور هم جمع شدند و زیر درخت چناری توافقنامهای را امضا کردند که به «توافقنامه درخت چنار» مشهور شد. این توافقنامه نقطه آغازین فعالیتهای رسمی بورس نیویورک بود و باعث شد که معاملات سهام که پیش از آن به صورت غیررسمی انجام میشد، به فعالیتی رسمی و سازمانیافته تبدیل شود.
بورس نیویورک به سرعت به یکی از بزرگترین بورسهای جهان تبدیل شد و نقش مهمی در شکلدهی به بازارهای مالی جهانی ایفا کرد. تأسیس این بورس نشاندهنده گسترش بینالمللی بازارهای سرمایه بود و زمینهساز شکلگیری بورسها در دیگر کشورها شد تا جایی که امروزه کمتر کشوری را میتوان یافت که فاقد بورس باشد.
تأسیس رسمی بورس اوراق بهادار در ایران
در سال ۱۳۴۱ هجری شمسی، با تشکیل کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگانی از وزارت دارایی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، موافقتنامهای برای تأسیس بورس سهام تنظیم شد. این تلاشها منجر به شکلگیری قانونی شد که در سال ۱۳۴۵ توسط مجلس تصویب و توسط وزارت اقتصاد برای اجرا به بانک مرکزی ابلاغ شد.
آغاز به کار بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار تهران در پانزدهم بهمن ماه ۱۳۴۶ با چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی، بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. این رویداد، نقطه عطفی در تاریخ اقتصادی ایران به شمار میرود و نشان دهنده پذیرش نهادهای مالی نوین در کشور است.
تاثیرات انقلاب اسلامی و تحولات بعدی
از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، تعداد شرکتها و موسسههای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت. با پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل تملک بسیاری از بنگاههای اقتصادی توسط دولت، تعداد شرکتهای پذیرفتهشده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت. (در اثر ملی شدن بانکها، بیمه و برخی صنایع کشور، تعداد زیادی از بنگاههای اقتصادی پذیرفتهشده در بورس از آن خارج شدند). رکود شدید بازار بورس در طی هشت سال جنگ تحمیلی نیز از وقایع مهم بورس ایران محسوب میشود.
توسعه و نظارت بورسها در ایران: نقش سازمان بورس و اوراق بهادار
آیا تا به حال به فکر افتادهاید که چه کسی بر فعالیتهای بورس در ایران نظارت دارد؟
در این بخش انتهایی از مقاله، به بررسی دقیق وظایف و نقش سازمان بورس و اوراق بهادار در نظام مالی کشور میپردازیم.
نقش سازمان بورس و اوراق بهادار
پس از جدایی بخش نظارتی بورس از بخش عملیاتی، سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد نظارتی بورس تاسیس شد. این سازمان تحت نظارت شورای عالی بورس فعالیت میکند و وظایف متعددی بر عهده دارد. مهمترین وظیفهی آن نظارت بر عملکرد بورسهای مختلف در کشور است، که شامل بررسی صحت و سلامت معاملات و حفظ امنیت سرمایهگذاران میشود.
بورسهای فعال در ایران
در ایران، چهار بورس بزرگ تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند که هر کدام نقش متفاوتی در اقتصاد دارند:
- بورس اوراق بهادار تهران: این بورس، اصلیترین مرکز خرید و فروش سهام شرکتها و انواع دیگر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت است.
- فرابورس ایران: فرابورس مکانی است برای معامله انواع سهام و اوراق بهادار دیگر که شامل اوراق اجاره و اوراق امتیاز تسهیلات مسکن میشود.
- بورس کالای ایران: در این بورس، انواع کالاها از جمله محصولات پتروشیمی، فلزات و محصولات کشاورزی خرید و فروش میشوند.
- بورس انرژی: این بورس که به تازگی تاسیس شده، به خرید و فروش حاملهای انرژی مانند برق میپردازد.
جمعبندی
تاریخچه بورس، از بروژ تا نوسانات امروزی، از تأسیس اولین بورسها در آمستردام گرفته تا گسترش آن در لندن و نیویورک، نه تنها به ما امکان میدهد پایههای مالی مدرن را درک کنیم، بلکه به عنوان راهنمایی برای تصمیمگیریهای آگاهانهتر عمل میکند. در دنیای پیچیده اقتصادی امروز، دانش تاریخی و فهم عمیق از نوسانات بازار میتواند مزیت رقابتی شما را افزایش دهد. تجربیات و مشاورههای یک متخصص، میتوانند نقش کلیدی در شناسایی بهترین فرصتها و دور زدن تلههای سرمایهگذاری ایفا کنند. طراحی سبدهای سرمایهگذاری متناسب با نیازهای خاص هر فرد، میتواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای مدیریت ریسک و افزایش بازدهی عمل کند.
در این مسیر سرمایهگذاری، اگر به دنبال بهرهبرداری از فرصتهای بازارهای مالی ایران و آمریکا هستید، همچنین اگر علاقمند به تنوعبخشی به سرمایههای خود با سهام، طلا و رمزارزها میباشید، میتوانید از خدمات مشاوره ما بهرهمند شوید. با تکیه بر دانش عمیق و تجربه چندین ساله، میتوانیم شما را در ایجاد یک سبد سرمایهگذاری متنوع و متناسب با تمایلات ریسک و اهداف مالیتان یاری کنم.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سبدهای دارایی و نحوه عضویت در کلاب آکاوست، فرم مشاوره را پر کنید و من، فردین ترکفر، با بررسی شرایط شما و در صورت آمادگی، جلسه آنلاینی را با شما خواهم داشت و توضیحات تکمیلی را ارائه خواهم نمود. همچنین، نظرات و تجربیات خود را در بخش نظرات زیر به اشتراک بگذارید یا برای مشاوره شخصیسازی شده همین حالا اقدام کنید.
۱. چرا باید در سهام ایران و آمریکا سرمایهگذاری کنیم؟
سرمایهگذاری در بازارهای سهام ایران و آمریکا میتواند تنوع بخشی به سبد دارایی شما را افزایش دهد و به شما این امکان را میدهد که از فرصتهای رشد در دو اقتصاد متفاوت بهرهمند شوید. بازار ایران میتواند فرصتهای رشد در بازار نوظهور را فراهم آورد، در حالی که بازار آمریکا استحکام و دسترسی به شرکتهای بزرگ جهانی را ارائه میدهد.
۲. چگونه میتوانیم بیش از نرخ تورم سود کسب کنیم؟
سرمایهگذاری هوشمندانه در بازار سهام میتواند بازدهیهایی فراتر از نرخ تورم را فراهم آورد. با انتخاب استراتژیهای سرمایهگذاری مبتنی بر تحلیل دقیق بازار و مشاوره با متخصصین، مانند خدماتی که ما ارائه میدهیم، میتوانید پتانسیل رشد سرمایه خود را بهینهسازی کنید.
۳. چه نوع خدماتی در زمینه طراحی سبدهای سرمایهگذاری ارائه میدهید؟
ما خدمات مشاورهای در زمینه طراحی سبدهای سرمایهگذاری فردی را ارائه میدهیم که شامل تحلیل نیازهای مالی شخصی، ترجیحات ریسک و اهداف سرمایهگذاری شما میشود. چرخه اینوستینگ، راهکاری مدرن برای مدیریت پول و افزایش داراییهاست. ما با مطالعه نیازها و شرایط شما، یک سبد شخصیسازی شده از بهترین داراییهای جهان برای شما طراحی میکنیم شامل: امـلـاک| شــرکتها و سـهام داخـلی | فلـزات گرانبهـا | طـلا | رمزارزهـا | شـرکتها و سـهام بین الملـل |اوراق | ارز | صندوقهــای سرمایه گذاری و…
۴.چرا مشاوره متخصص برای سرمایهگذاری مهم است؟
مشاوره با یک متخصص میتواند تفاوت بزرگی در نتایج سرمایهگذاری شما ایجاد کند. یک مشاور متخصص میتواند راهنماییهای مبتنی بر دانش و تجربه ارائه دهد که به شما کمک میکند تا تصمیمات مطلعتری بگیرید و ریسکهای مرتبط با سرمایهگذاریهایتان را کاهش دهید.
دیدگاهتان را بنویسید